Günlük hayatta sık sık duyduğumuz bazı kelimeler vardır; anlamını biliriz ama eş anlamlısını düşündüğümüzde durup bir daha aklımızdan geçiririz. “İktisat” da bunlardan biridir. İktisat kelimesi, aslında kökeni Arapçadan gelen bir kelime ve temel anlamı “ölçülü olmak, tasarruf etmek, tutumluluk göstermek”tir. Ama zamanla, özellikle sosyal bilimler alanında, çok daha geniş bir anlama kavuşmuştur. Bugün “iktisat” dediğimizde genellikle aklımıza “ekonomi” gelir. Yani, iktisat kelimesinin en bilinen eş anlamlısı ekonomidir.
Fakat bu noktada küçük bir ayrım yapmak gerekiyor. Günlük dilde “ekonomi” daha yaygın kullanılırken, akademik metinlerde ve ders kitaplarında hâlâ “iktisat” sözcüğü tercih ediliyor. Mesela bir üniversite öğrencisi “ekonomi bölümünde okuyorum” da diyebilir, “iktisat bölümünde okuyorum” da. İkisi de aynı kapıya çıkar.
Yine de iktisat kelimesinin eş anlamlıları sadece “ekonomi” ile sınırlı değildir. İçinde barındırdığı tasarruf, tutumluluk ve ölçülülük anlamlarından dolayı “tasarruf” ve “tutum” gibi kelimeler de iktisatla aynı kökten gelen, yakın anlamlar taşır. Mesela, bir büyüğümüz bize “iktisatlı ol evladım” dediğinde aslında “tutumlu ol, gereksiz harcama yapma” demek ister. Burada “iktisat” kelimesi doğrudan “ekonomi bilimi”ni anlatmaz, daha çok günlük yaşamdaki dengeli davranışı ifade eder.
Dolayısıyla, bağlama göre iktisat kelimesinin eş anlamlısı değişebilir. Bilimsel bir yazıda iktisat = ekonomi, ama ev içinde geçen bir sohbette iktisat = tasarruf olabilir. Bu da dilimizin güzelliğini ve kelimelerin zenginliğini gösteriyor.
Kısaca toparlamak gerekirse, iktisat kelimesinin eş anlamlısı en yaygın olarak ekonomidir. Bunun yanında daha dar anlamda tasarruf, tutum, ölçülülük gibi kelimeler de aynı anlama yakın şekilde kullanılabilir. Yani iktisat hem bir bilim dalını anlatır, hem de hayatımızı daha düzenli ve dengeli yaşamamız gerektiğini hatırlatan bir kavramdır. Belki de bu yüzden bu kelimeyi sadece bir dersin adı olarak değil, bir yaşam biçimi olarak da düşünmek gerekir.
Sonuç olarak; iktisat eş anlamlısı denilince akla ilk olarak bunlar gelir. Bu yazımızda sizler için iktisat kelimesinin eş anlamlısını anlattık. Sorularınız varsa, mesaj olarak bırakabilirsiniz.
Bir yanıt bırakın